Uważa się, że kształt i objętość filiżanki do kawy wpływa na odbiór aromatu napoju. Według ekspertów espresso w małej porcelanowej filiżance czy latte w przezroczystej szklance jest nie tylko smaczniejsze, ale i bardziej estetyczne. Podpowiemy ci, jak prawidłowo pić kawę, aby czerpać z niej więcej przyjemności.
Wpierw warto wyjaśnić czym jest kawa espresso? Espresso to włoska mała kawa, zawierająca dużą ilość kofeiny. Kawę przygotowuje się w specjalnym urządzeniu i podaje w małych filiżankach, gdzie porcja kawy nadaje się do wypicia „na raz”. Kawa parzona jest w wysokich temperaturach (prawie wrzenia!), a pod wysokim ciśnieniem woda przechodzi przez drobno zmieloną kawę. Espresso jest gęstsze i bardziej skoncentrowane niż kawa filtrowana. Małe filiżanki do espresso mają określony kształt i wielkość. Samo espresso spożywane jest w czystej postaci, służy również jako baza do przygotowania wielu pysznych napojów, takich jak Americano, cappuccino, flat white, latte. Różnią się one ilością spienionego mleka lub gorącej wody. Do takich napojów nie nadają się małe filiżanki do espresso.
Espresso to napój kawowy o małej objętości, mocny i sporządzony z drobno zmielonych ziaren pod wysokim ciśnieniem wody. Ponadto espresso może zawierać piankę. Stosunek masy kawy mielonej do masy gotowego napoju powinien wynosić około 1:2. Nowoczesne filiżanki do espresso mają niewielką objętość.
Z kolei „Americano” to napój, który powstał w latach II wojny światowej, podczas okupacji Włoch przez wojska amerykańskie. Amerykańscy żołnierze, tęskniąc za ojczyzną i za czarną kawą, zamawiali z włoskich kawiarni niezwykle mocne „Espresso” i rozcieńczali je gorącą wodą, aby napój wyglądał jak kawa filtrowana. Wtedy włoscy bariści nadali mu przydomek „Americano. Nowoczesne filiżanki do espresso w amerykańskim stylu są nieco większe i pojemniejsze.
Na bazie espresso powstaje też kawa Cappuccino. Napój kawowy na bazie espresso z dodatkiem podgrzanego spienionego mleka. Na wielbicieli kawy czeka tu gruba warstwa bogatej, kremowej pianki połączona ze słodkim, rozgrzewającym mlekiem i bogatym smakiem dobrze zaparzonego espresso.
Espresso i kawa filtrowana to teoretycznie to samo. W obu przypadkach podstawą jest gorąca woda, która oddziałując ze zmielonymi ziarnami przechodzi przez filtr, zaparza się i w efekcie otrzymujemy gotowy napój. Ale kluczowa różnica polega na tym, że w przypadku kawy filtrowanej woda przepływa przez zmielone ziarna kawy bez ciśnienia. Z tego powodu proces parzenia trwa nieco dłużej.
Oryginalne filiżanki do espresso nazywają się demitasse (od francuskiego demi-tasse „half cup”). Mają niewielką objętość, tylko 60-90 ml i najczęściej są wykonane z porcelany.
Cechą szczególną filiżanek odpowiednich do espresso są ich grube ścianki. Dzięki nim będziesz mieć czas na delektowanie się swoim napojem, zanim ten zacznie stygnąć. Przed przygotowaniem espresso należy rozgrzać filiżankę – espresso wlewa się bezpośrednio do filiżanki, a jeśli będzie zimne, znacznie pogorszy to jego smak. Jeśli twój ekspres nie posiada funkcji podgrzewania naczyń, możesz po prostu potrzymać przez chwilę w filiżance gorącą wodę i dopiero wtedy przygotować w niej espresso.
Oryginalne filiżanki do espresso nadają się również do podwójnego espresso, jednak napój ten często podawany jest w większej filiżance, ok. 150 ml. Po pierwsze, w tym przypadku aromat ujawnia się wyraźniej – jest to szczególnie zauważalne, jeśli przed pierwszym łykiem lekko obrócisz filiżankę. Po drugie, w dużej filiżance wygodniej jest wymieszać śmietankę i sprawić, że napój będzie bardziej jednorodny i zrównoważony w smaku.
Znaczenie ma także kształt filiżanki do espresso. Ekskluzywne filiżanki do espresso mają zaokrągloną wewnętrzną powierzchnie i są zwężone ku dołowi. Klasyczne ekskluzywne filiżanki do espresso mają jajowaty kształt – dzięki temu napój będzie się lepiej rozprowadzał w filiżance. Ponadto brazylijska badaczka percepcji wielozmysłowej Fabiana Carvalho wykazała, że okrągłe kształty kojarzą się ze słodyczą, a w zaokrąglonej filiżance smak espresso jest odbierany jako słodszy. Zaokrąglona jest także krawędź filiżanki espresso, co potęguje ten efekt i pozwala poczuć bardziej kremową konsystencję napoju.
Uważa się też, że smak espresso najlepiej wyczuwa się w filiżance, która jest biała w środku – może dlatego, że tworzy to maksymalny kontrast pomiędzy kawą a naczyniem. Jednak zewnętrzna strona filiżanki może mieć dowolny kolor – to kwestia gustu i nastroju.